19 kwietnia 2024

Czym się różni prawo materialne od prawa formalnego?

Jak mawiał klasyk – nieznajomość prawa szkodzi. Prawo reguluje ogromną część naszego zachowania. Co do zasady, prawo ujmuje większość sfer zachowań między ludźmi – nawet rodzina jako instytucja pełniąca określone funkcje podlega prawu (kwestią tą zajmuje się prawo rodzinne). Jedyną sferą, do której prawo nie ma dostępu, jest nasze myślenie – wymiar sprawiedliwości nie ma dostępu do naszego wnętrza. Za to każde nasze zachowanie może stać się istotne prawnie. Dlatego warto sobie zdawać sprawę, jakie istnieją rodzaje prawa.

Jednym z najbardziej podstawowych rozgraniczeń w naukach prawnych jest podział na prawo materialne i prawo formalne. O co w nim chodzi?

Prawo materialne w bezpośredni sposób odnosi się do relacji między obywatelami i innymi podmiotami prawnymi (np. osobami prawnymi, takimi jak korporacje). Zawiera ono treść składającą się na uprawnienia, ale też sankcje wynikające z powstawania określonych stosunków prawnych, takich jak zawieranie umów itd. W związku z tym prawo materialne jest niezwykle istotnym regulatorem życia społecznego.

Drugi rodzaj prawa, czyli prawo formalne, nazywane także prawem procesowym, odnosi się do procedur postępowania obywateli przed organami władzy. Określa także tryb postępowania w relacjach tych organów między sobą. Stanowi niejako podstawę dla urzeczywistniania się założeń prawa materialnego. Jest niezwykle istotne w kontekście wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej, wszelkiego rodzaju urzędów, które postępują według różnego typu procedur..

W wielkim skrócie, prawo materialne dostarcza treści, która służy za wykładnik dla rozwiązywania różnych zagadnień i spraw prawnych, a prawo formalne ustala procedurę, wedle której ten proces ma się odbywać. Oba rodzaje prawa są niezwykle istotne i nie mogłyby funkcjonować bez siebie.

Czym prawo różni się od moralności?